30 mart 2025-ci il tarixində Günəşdə beş güclü M sinifli Günəş partlaması baş verib. Bu aktivlik Yerdəki həyatın dalğalanması potensialını nəzərə alaraq həm elm adamlarının, həm də astronomiya həvəskarlarının diqqətini çəkib.

Bəs nə baş verir və nəyə hazırlaşmaq lazımdır?

Sfera.az bildirir ki, M1.4 (S14E82) kimi təsnif edilən ilk partlama Bakı vaxtı ilə saat 01:38-də alovlanıb və 33 dəqiqə davam edib. Digər dörd partlama da eyni günəş ləkəsi qrupundan püskürən, 4048 nömrəli M-sinif partlamalar güc baxımından orta səviyyədədir.

Məlumata görə, bu partlamalar günəş plazmasını kosmosa atıb və bu, 1-3 günə Yerə çata bilər. Bu hadisə 2025-ci ilin ortalarında gözlənilən pik nöqtəsinə yaxınlaşan 25-ci günəş dövrü ilə uyğunlaşır.

Günəş alovları planetimizə təsirlər kaskadını işə salır. Yüklü hissəciklər Yerin maqnitosferinə çırpıldıqda, geomaqnit qasırğalarını alovlandırırlar ki, bunlar:

• Potensial olaraq kəsintilərə səbəb olan elektrik şəbəkələrini pozur.
• GPS kimi qısa dalğalı radio və peyk naviqasiyasına müdaxilə edir.
• Xüsusilə şimal enliklərində sənaye şəbəkələrini gərginləşdirir.

Texnikadan əlavə, bu pozuntular köç edən quşların və heyvanların daxili "kompaslarını" zədələyə bilər.

Münsiflər heyəti hələ də geomaqnit qasırğalarının insan sağlamlığına təsir edib-etmədiyini araşdırır. Bəziləri Günəşdə partlamalar zamanı baş ağrıları, yorğunluq və ya qan təzyiqinin dəyişdiyini bildirir, lakin ciddi sübutlar hələ də əldə olunmayıb. Bununla belə, həkimlər bu dövrlərdə istirahət etməyi və özünə nəzarət etməyi məsləhət görürlər.

Mütəxəssislər günəş aktivliyinin qarşıdakı aylarda daha da artacağını və 2025-ci ilin iyulunda zirvəyə çatacağını proqnozlaşdırırlar. Bu, qarşıda daha çox geomaqnit qasırğası və auroraların olacağı deməkdir.

Firuzə Əliyeva

Günəş partlaması baş verdi, Yerə 3 günə çatacaq - Nələr gözlənilir?