Bakı şəhərinin Xəzər rayonu, Zağulba qəsəbəsində yerləşən Yevsey Gindes adına Uşaq Sümük-Vərəm Sanatoriyası uzun illər ərzində uşaqların müalicə aldığı xüsusi tibb müəssisəsi olub. 1914-cü ildə tikilən bu bina Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ilk səhiyyə naziri, tanınmış pediatr Yevsey Gindes tərəfindən vərəm xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlar üçün inşa etdirilib.

Sfera.az bildirir ki, sanatoriya binası memarlıq baxımından neoklassik və Şərq üslublarının sintezini əks etdirir.

İkimərtəbəli binanın fasadı tağlı pəncərələr və simmetrik sütunlarla zəngindir. Lakin zamanla baxımsız qalan bina hazırda tamamilə tərk edilmiş vəziyyətdədir. Divarlarında qrafitilər, qırılmış şüşələr və dağılmış tikinti materialları binanın məhvə doğru getdiyini göstərir.

Sanatoriyanın həyəti və ətrafı da maraqlı tarixi elementlərlə zəngindir. Dənizə açılan geniş park sahəsi, burada vaxtilə qurulmuş heykəllər və fəvvarə sistemi sanatoriyanın bir zamanlar abad bir məkan olduğunu sübut edir. Lakin illər keçdikcə bu heykəllər ya tamamilə sıradan çıxıb, ya da üzərləri zədələnib.

Parkın əsas giriş hissəsində dairəvi fəvvarə meydançası yerləşir. Hazırda o da baxımsız vəziyyətdədir, su təchizatı dayandırıldığı üçün quruyub və yalnız beton konstruksiyaları qalıb. Bu elementlər sanatoriyanın keçmişdəki estetikasını və landşaft memarlığını xatırladır.

Hazırda bina istifadəsizdir və tarixi irs kimi qorunmur. 2024-cü ildə Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən sanatoriyanın tarixi əhəmiyyətinin qiymətləndirilməsi planlaşdırılıb.

Sanatoriyanın tərk edilmiş binası daşınmaz tarix- mədəniyyət abidələrinin reyestrinə daxil edilməyib. Tikilinin tarixi və memarlıq əhəmiyyətinin müəyyən edilməsi üçün baxış keçiriləyi bildirilsə də, binanın qorunub saxlanılması və ya yenidən istifadəyə verilməsi ilə bağlı konkret qərarlar hələ də məlum deyil. Bu cür tarixi binaların qorunması və onların mədəni irs kimi gələcək nəsillərə ötürülməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Əgər sanatoriyanın bərpası həyata keçirilərsə, o ya yenidən tibb müəssisəsi, ya da mədəni turizm obyekti kimi fəaliyyət göstərə bilər.

Xatırladaq ki, Gindes adına Uşaq Sümük- Vərəm Sanatoriyası bir neçə il öncə müasir binaya köçürülüb.

Firuzə Əliyeva
Fotolar: Anar Bayramlı

Bakıda qorxulu filmləri xatırladan uşaq sanatoriyası niyə bu haldadır? - FOTOLAR