Azərbaycanda YENİ DƏLƏDUZLUQ: "Caller ID Spoofing" nədir, necə tətbiq olunur? - XƏBƏRDARLIQ!
Xəbər verdiyimiz kimi, Milli Qəhrəman Hökumə Əliyevanın atasına bank adı ilə zəng edən dələduzlar onun 80 min manatdan artıq pul vəsaitini oğurlayıblar. Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) faktla bağlı hərəkətə keçib və artıq cinayət işi də açılıb. “Kapital Bank” da araşdırma aparıldığını bildirib.Nəticədə həmin şəxslər saxlanılıb, pullar Milli Qəhrəmanın ailəsinə geri qaytarılıb.
Ümumiyyətlə, son zamanlar kiberdələduzluq halları artıb. DİN tərəfindən hər dəfə bu barədə tədbirlər görülməsinə baxmayaraq, yenə də dələduzların qurbanı olanlar kifayət qədərdir.
Maraqlıdır, kiberdələduzluq və bank kartlarından oğurluq hallarının baş verməsinin qarşısının alınması üçün əsas hansı yöndə iş aparılmalıdır? Problem bankların təhlükəsizliyinin aşağı olmasındadır, yoxsa məlumatlarını paylaşan istifadəçidədir?
Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən İT üzrə mütəxəssis Fərid Pərdəşünas bildirib ki, bu məsələdə bankda problem yoxdur.
Onun sözlərinə görə, bu, dələduzluq növləridir və bütün dünyada yayılıb:
“Xüsusilə Rusiya və Ukraynada. Bunun bank əməkdaşları ilə əlaqəsi yoxdur. Banklar təhlükəsizliyi artırmalıdır, bu öz yerində. Yəni pul göndərmək sadəcə OTP kodlar ilə təsdiqlənməli deyil. Nazirlik və Mərkəzi Bank yeni tənzimləmə mexanizmləri və qaydaları tətbiq etməlidir”.
F.Pərdəşünas qeyd edib ki, burada polisin işi də kifayət qədər çətindir:
“Dələduzlar vətəndaşların sevincli, kədərli anlarını dəqiq izləyir və planlı hücum edirlər. Oğurlanan vəsaitlər birbaşa ofşor bank hesablarına çəkilir və çox məharətlə iz itirilir. İşin əsas problemli tərəfi bu dələduzluğu edən şəxslərin ölkədə olmamasıdır”.
O, son günlər yeni yayılmış dələduzluq növü haqqında da xəbərdarlıq edib:
“Son günlər "Caller ID Spoofing" hallarının artması ilə bağlı paylaşımlar görürəm. Yəni dələduzlar sizə öz yaxın tanışınızın adı və nömrəsi ilə zəng edə bilərlər. Bundan başqa, süni intellektlə səs klonlanması halları da mövcuddur. Təsəvvür edin ki, sizə atanızdan zəng gəlir. Kontaktınızda ata adı ilə çıxır. Danışan səs atanızın səsinə bənzəyir, amma əslində o adam atanız deyil. Vətəndaşlar maliyyə əməliyyatları zamanı maksimum diqqətli olmalı, 3D təhlükəsizlik kodunu başqaları ilə paylaşmamalı, bank kartlarına limitlər təyin etməli, şübhəli zəngləri dəqiq sorğu-sualla araşdırmalıdırlar".
Firuzə Əliyeva
