Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası 80 il ərzində Azərbaycanda elmin inkişafında aparıcı rol oynayıb. Ölkə elminin inkişafına mühüm töhfələr verib.

Azərbaycanda hər zaman elmin inkişafına böyük diqqət yetirilib. Belə ki, Azərbaycanda elm aləmində Mirəli Qaşqay, Zərifə Əliyeva, Mirəsədulla Mirqasımov, Aida İmanquliyeva, Mustafa Topçubaşov, Heydər Hüseynov və bu kimi yüzlərlə dünya şöhrətli alimlərimiz olub.

Bir çox sahələrdə olduğu kimi Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycanda elmin inkişafında və Milli Elmlər Akademiyasının geniş fəaliyyətində də əvəzsiz xidmətləri olub.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev noyabr ayının 3-də AMEA-nın 80 illik yubileyində iştirak edib. O, çıxışında Ulu Öndərin təşəbbüsü ilə ötən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq yüz minlərlə Azərbaycan gəncinin o vaxt Sovet İttifaqının aparıcı ali məktəblərinə göndərildiyini və beləliklə, ölkəmizdə intellektual potensialın daha da gücləndiyini deyib.

Qeyd edək ki, eyni siyasət müstəqillik illərində də aparılıb. Bu gün də on minlərlə Azərbaycan gənci artıq dünyanın aparıcı ali məktəblərinə göndərilir və onların demək olar ki, böyük əksəriyyəti oxuyub Vətənə qayıdır və ölkəmizin inkişafına öz töhfələrini verirlər. Məhz bu gənclərin böyük qismi bu gün Azərbaycanın quruculuq prosesində ön cərgədə çalışırlar.

Ölkəmizdə elmin intensiv inkişafı, Elmlər Akademiyasının tərəqqisi Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi illərə təsadüf edir. Elm sahəsinə xüsusi diqqət göstərən Ulu Öndərin həyata keçirdiyi məqsədyönlü tədbirlər sayəsində fundamental tədqiqatlar xeyli genişlənmişdi. Elm adamlarının cəmiyyətdə nüfuzunu yüksəltmək, onların əməyini layiqincə qiymətləndirmək Heydər Əliyevin rəhbərlik fəaliyyətində daim diqqət mərkəzində saxlanılmışdır.

2001-ci ildə Elmlər Akademiyasına Milli Elmlər Akademiyası adının verilməsi, AMEA üzvlərinin say tərkibinin artırılması, 2002-ci ildə Naxçıvan Bölməsinin yaradılması, 2003-cü ildə AMEA-ya yüksək statusun verilməsi və onun yeni Nizamnaməsinin təsdiq edilməsi və s. kimi mühüm addımlar ölkəmizdə elmin və təhsilin inkişafına böyük təkan vermişdir.

Prezident İlham Əliyev Ulu Öndərin hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycan ziyalıları ilə, Azərbaycan ictimaiyyəti ilə ilk görüşünün məhz 1993-cü ildə Milli Elmlər Akademiyasında olduğunu və o vaxt maliyyə imkanlarının məhdud olduğuna baxmayaraq, Akademiyanın işinə, Akademiyanın qorunmasına və alimlərin fəaliyyəti üçün vəsait ayrıldığını qeyd etdi: “İllər keçdikcə, Azərbaycan inkişaf etdikcə vəsait daha böyük həcmdə ayrılır. Mənim prezidentlik dövrümdə də bu istiqamətdə, yəni, Azərbaycan elminin inkişafına göstərilən diqqət Ulu Öndərin siyasətinə uyğun şəkildə aparıldı. Bir çox addımlar atıldı. Akademiyanın maddi-texniki bazası möhkəmləndirilmişdir və burada yerləşən, bu akademiya şəhərciyində yerləşən binaların təmiri aparıldı. Yeni böyük elmi kitabxana, Milli Ensiklopediya üçün yeni bina inşa edilmişdir. Elmi-tədqiqat institutlarının təmiri və avadanlıqlarla təchizi təmin edilmişdir. Elm Fondu hələ 2009-cu ildə yaradılmışdır. O vaxt bu Fondun yaradılmasının əsas məqsədi Azərbaycan alimlərinə maddi dəstək vermək, elmin inkişafına qrantlar çərçivəsində təkan vermək idi. Elmin inkişafı üzrə Milli Strategiya, “Elm haqqında” və Dövlət Proqramı qəbul edilmişdir”.

Şübhəsiz ki, zaman keçdikcə dövr dəyişir, bununla da qarşıda duran prioritetlər də, vəzifələr də əvvəlki dövrlərdən xeyli fərqlənir və ölkələrin inkişafını, təhlükəsizliyini həmin ölkənin texnoloji imkanları şərtləndirir. Bu gün bu, iqtisadi inkişafda, yeni texnologiyaların tətbiqində, yeni müharibələrdə nəzərə çarpır. Sevindirici haldır ki, Azərbaycan da digər inkişaf etmiş ölkələrdən bu sahədə geri qalmır və buna səylə çalışır.

Cənab İlham Əliyev çıxışında bu gün süni intellektin ölkələrin gələcək inkişafının ayrılmaz hissəsi olduğunu bildirdi. Bu sahədə digər ölkələrdən geridə qalmamağımız üçün dövlətin lazımı addımlar atdığını, Azərbaycan alimlərinin də bu sahəyə qoşulmasını və bu sahədə fəal iştirak etmələrini tövsiyə etdi. Eyni zamanda rəqəmsallaşmanın ölkəmizdə geniş miqyasda tətbiq edildiyini, bu istiqamətdə aparılan digər islahatlar nəticəsində əldə edilmiş uğurların rəqəmsallaşma ilə bağlı olduğunu nəzərə çatdırdı.

Artıq beş ildir ki, Azərbaycan öz gücü ilə işğal edilmiş ərazilərini düşməndən təmizləyib. Qarabağ torpağında geniş quruculuq, abadlıq işləri görülür. Qaçqın və köçkünlərimiz tədricən öz doğma torpaqlarına yol alırlar. Lakin biz həmişə ayıq-sayıq olmalıyıq, güclü olmalıyıq. Güclü olmalıyıq ki, bir də düşmən baş qaldıra bilməsin. Odur ki, dövlətimiz hər bir sahədə irəliləyir.

Bu gün digər sahələrdə olduğu kimi Azərbaycanda hərbi sənaye də sürətlə inkişaf edir və artıq uzun illər ərzində bu sahəyə böyük vəsait ayrılır, bu sahədə fəaliyyət göstərən şirkətlərin fəaliyyəti təkmilləşir. Özəl şirkətlər artıq hərbi təyinatlı məhsulların istehsalı ilə məşğul olmağa başlamışlar.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev: Bizim şanlı Vətən müharibəmiz. Bildiyiniz kimi, onun hər bir mərhələsi, hər bir günü öyrənilir, öyrənilib və bir çox beynəlxalq hərbi ali məktəblərində də tədqiq edilir. O cümlədən pilotsuz uçuş aparatlarının tətbiqi. Müharibədə məhz birinci biz bunu tətbiq etmişik. Yəni, bunun təməlini biz qoymuşuq və bu gün bu istiqamətdə Azərbaycanda çox böyük işlər görülür. Biz bu məhsulları həm xarici bazarlardan tədarük edirik, eyni zamanda, özümüz də bir çox növdən ibarət pilotsuz uçuş aparatlarını istehsal etməyə başlamışıq və bunu davam etdirəcəyik.

Mən bütövlükdə bildirmək istəyirəm ki, elm iqtisadiyyatla, sənaye ilə sıx bağlı olmalıdır. Burada bu kürsüdən dövlət strukturlarına da göstəriş vermək istəyirəm ki, Azərbaycan alimləri ilə daha sıx işləsinlər. Çünki bu gün bizim elmimizin praktik nəticələri olmalıdır. Təkcə elmi əsərlərdə yox, həyatda və iqtisadiyyatın sürətli inkişafını nəzərə alaraq, əlbəttə ki, burada əlaqələndirmə, uzlaşma yüksək səviyyədə olmalıdır. Əminəm ki, bu sözlərdən sonra bizim dövlət qurumlarımız Azərbaycan alimləri ilə daha fəal işləyəcəklər.

Dövlət başçısı dilimizin saflığının qorunmasından, başqa dillərdən gələn sözlərdən təmizlənilməsinə diqqət yetirilməsinin vacib olduğunu söylədi və müstəqil Azərbaycan dövlətinin tarixi ilə bağlı sanballı elmi əsərlərə də böyük ehtiyac olduğunu vurğuladı.

Şəhla Ağbulud
Yazıçı-publisist, AYB Abşeron bölməsinin sədri

Milli Elmlər Akademiyası: Tarixdən Gələcəyə