Qızılın dəyəri rekord həddə çatdı – Gələn il 4500 dollar ola bilər

Son günlərdə qızılın qiyməti bir troya unsiya üçün 3744 ABŞ dollarını keçərək yeni rekord vurub. Qiymət artımında əsas rolu ABŞ Mərkəzi Bankı olan Federal Ehtiyat Sisteminin (FED) 2024-cü ilin dekabrından bəri ilk dəfə olaraq faiz dərəcəsini 4–4,25%-ə endirməsi qərarı oynayıb.

Qərb analitikləri proqnozlaşdırır ki, 2025-ci ilin sonuna qədər qızılın qiyməti 4 000 dollara yaxınlaşacaq, gələn il isə 4 500 dollara çatacaq. 

Bəs qızılı davamlı bahalaşdıran səbəblər nədir? 

Məsələyə münasibət bildirən iqtisadçı ekspert Famil Niftiyev Sfera.az-a açıqlamasında bildirib ki, qızıl bazarındakı rekord artım yalnız müvəqqəti maliyyə dalğalanmasının deyil, həm də qlobal iqtisadi trendlərin nəticəsidir.

“Ənənəvi olaraq qızılın qiymətini müəyyən edən başlıca amil maliyyə bazarlarında qeyri-müəyyənlik və risklərdir. ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin (FED) faiz dərəcələrini endirməsi dolların dəyərinin zəifləməsinə səbəb olur. Bu, qızılın alternativ sərmayə aləti kimi cazibəsini artırır. Daha ucuz dollarla qızılın alınması asanlaşır və nəticədə tələb artır. Bu, artıq çoxdan məlum olan klassik mexanizmdir.

Bununla yanaşı, inflyasiya qorxuları da hələ gündəmdən çıxmayıb. İnflyasiya təzyiqlərinin davam etməsi investorları “sərt valyuta”dan çox, “sərt aktiv” sayılan qızıla yönəldir. Əgər dövlət istiqrazlarının real gəlirliliyi zəifləyirsə, investorlar üçün qızıl daha etibarlı seçimə çevrilir. Bu da qiymətləri yuxarı çəkən ənənəvi səbəblərdən biridir”.

 

Ekspert bildirib ki, qlobal bazarda yeni tendensiyalar qızıl qiymətlərinə əlavə təsir göstərir:

“Birincisi, geosiyasi gərginliklərin genişlənməsi, xüsusilə Yaxın Şərqdə, Asiyada və Avropada qeyri-sabitlik qızıla “təhlükəsiz liman” funksiyasını geri qaytarır. İkincisi, qlobal ticarət sistemində baş verən dəyişikliklər və dolların dominant mövqeyinə qarşı müəyyən etimad böhranı mərkəzi bankları və dövlətləri qızıl ehtiyatlarını artırmağa məcbur edir”.

Mütəxəssis əlavə edib ki, Çin, Hindistan və digər inkişaf etməkdə olan ölkələrdə qızıl tələbi sürətlə artır: 

 

“Bu ölkələrdə həm dövlət ehtiyatlarının, həm də əhalinin qızıla sərmayəsi yüksəlir. Əvvəllər əsas oyunçu Qərb bazarı idisə, indi Asiya ölkələrinin rolunun artması qiymətlərin dayanıqlı yüksəlişinə əlavə dəstək verir.

Beləliklə, qızılın bahalaşmasının əsas səbəbləri dəyişməsə də, yeni amillər — Asiya bazarının genişlənməsi, mərkəzi bankların ehtiyat siyasəti və qlobal maliyyə arxitekturasındakı qeyri-müəyyənlik bu tendensiyanı daha güclü və uzunmüddətli edir. Buna görə də ekspertlər 4 000–4 500 ABŞ dolları proqnozunun real ola biləcəyini bildirirlər".

Bəsti Rəfizadə
Sfera.az