Sfera.az saytı həmin məqaləni təqdim edir:

"Rus ayısını” küncə sıxmağa çalışan Qərb özü də onunla eyni qəfəsdə qıfıllanıb. Avropanı bürüyən qaz böhranı Qərbin Rusiyaya qarşı yeni informasiyalar, sanksiyalar və diplomatik hücumlar üçün bəhanəyə çevirdi. Hücumlar sadəcə yeni təhdidlər şəklində deyil, göz yaşları tökməklə Rusiya və şəxsən Putini "qaz sıxacını” zəiflətmək üşün inandırmaq istəyirlər. Elə təəssürat yaradırlar ki, sanki indiki qaz böhranının günahkarı anti-Rusiya çılğınlığı ilə qiymətlərlə oynayan Avropa İttifaqı, nə də Avropanı öz qazı ilə doldurmaq vədini unudan ABŞ yox, Rusiyadır.

Mən bu mövzuda yetkin şəkildə danışıram. Mən 1989-cu ildən enerji resursları ilə məşğulam və şəxsi təcrübəmdən mədənçilikdən mübadilə ticarətinə qədər hər şeyi yaxşı bilirəm.

Qeyd edim ki, Qərb heç vaxt bu qədər aciz və ruhdan düşmüş görünməmişdi. Birincisi, ona görə ki, mahiyyətcə Rusiyanı günahlandıracaq heç nə yoxdur, nə deyilməsinə baxmayaraq "Qazprom” müqavilə öhdəliklərini yerinə yetirir. Neft və digər enerji resurslarının qiymətlərinin uçotuna əsaslanan uzunmüddətli müqavilələrdən spot alışlara keçmək ideyası, Moskvaya deyil, Brüsselə aid idi. Bu cür yanaşmanın qazın kəskin bahalaşmasına gətirib çıxaracağı ilə bağlı sadə fikir Vladimir Putin tərəfindən səsləndirilməzdən əvvəl də bir çox avropalı ekspertlər tərəfindən açıq şəkildə ifadə edilmişdi. Məsələn, İtaliyanın "L'Antidiplomatico” nəşri qaz böhranını açıq şəkildə "Avropa İttifaqınınaxmaqlığı” adlandırıb. Rusiyanın enerji resurslarını ABŞ və digər ölkələrdən maye qaz tədarükü ilə əvəz etmək üçün aparılan təcrübələr uğursuzluğa düçar oldu və "yaşıl enerji”yə olan ümidlər həddən artıq böyüdüldü.

İkincisi, indi "rus ayısının” mərhəmətinə müraciət edənlər uzun müddət bu "ayı”nı təntənəli şəkildə satdıqlarını etiraf etməyə məcburdurlar. İyirmi ildir ki, ABŞ və bir çox Avropa mediası adi qərblinin gözündə Putinin canavar, Putinin bütün azadlıqları və demokratik dəyərləri boğan, nüvə düyməsini basmağa qadir olan obrazını səylə formalaşdırır. İndi birdən-birə həmin media orqanları "Stokholm sindromu” kimi bir xəstəliyə tutuldular: "Bəlkə Putin o qədər də pis deyil” ruhunda danışmağa başladılar və az qala öz "boğucu”larına sevgilərini etiraf edəcəklər.

Ötən gün Luke Mak Cinin CNN telekanalının saytında "Qərb Putinin ən təhlükəli versiyasını necə yaratdı” başlığı ilə dərc olunmuş məqaləsi bunun əyani təsdiqidir.

Adı çəkilən məqalədə bugünkü Putin "küçə döyüşçüsü” və özünün "ən təhlükəli versiyası” adlandırılır. Müəllif ekspertlərdən birindən sitat gətirir: "Rusiya getdikcə daha açıq davranır. "Moskva Avropadakı qaz böhranından özünün "Şimal axını 2” qaz kəməri layihəsini reallaşdırmaq üçün istifadə edəndə və ya NATO ilə qalan bütün əlaqələri kəsəndə, bu, Qərblə yaxşı münasibətləri saxlamaq istəyinə işarə etmədən artıq açıq şəkildə həyata keçirilir”.

Mak Cinin hesab edir ki, bu, Qərbin günahı ucbatından baş verib, lakin o, Rusiyanın beynəlxalq məsələlərdə müstəqil xətt hüququnu başa düşmədiyi və tanımadığı üçün deyil, Rusiyanın "aqressiv hərəkətlərinə” vaxtında reaksiya vermədiyi üçün baş verib.

Ona görə də Rusiya ilə Qərb arasında münasibətlərdə CNN-in analitik essesində yer almayan, lakin müşahidəçi oxucunu incitməyəcəyi açıq-aydın bəzi mərhələləri xatırlatmağa dəyər.

Vladimir Putin 2000-ci ildə qərbyönlü olmasa da, ən azı Qərb mərkəzli siyasətçi kimi hakimiyyətə gəldi; hətta onu "Kremldə alman” adlandırırdılar. Çox az adam xatırlayır ki, BBC müxbirinin Rusiyanın NATO-ya qoşulma perspektivləri ilə bağlı sualını cavablandırarkən Rusiya prezidenti qısaca belə cavab verib: "Niyə də olmasın?”. Və 2001-ci ildə Almaniya Bundestaqında alman dilində danışan Putin Rusiyanın Avropa seçimini açıq şəkildə bəyan etdi.

2002-ci il sentyabrın 11-də Nyu-Yorkda baş verən terror aktlarından sonra ABŞ prezidenti Corc Buşa zəng edərək başsağlığı və dəstək verən ilk dünya lideri məhz Putin oldu. 2003-cü ildə Sankt-Peterburqun 300 illik yubileyinin qeyd olunduğu günlərdə Rusiya G8 sammitinə ev sahibliyi etdi. 2005-ci il mayın 9-da Qızıl Meydanda keçirilən Qələbə paradını Rusiya lideri ilə birlikdə ABŞ prezidenti Corc Buş, Fransa prezidenti Jak Şirak, Böyük Britaniya baş nazirinin müavini Con Preskott, Latviya prezidenti Vike-Freyberqa və onlarla şəxs izlədi. Almaniya kansleri Gerhard Şröder isə özü bir qrup Vermaxt veteranını gətirdi... Bu gün bu, bir növ fantaziya kimi görünür.

Rusiya ABŞ-ın Əfqanıstandakı hərbi missiyasının təşkilində də kömək etdi və bu, ötən ilin yayında belə şərəfsizcə başa çatdı: Putinin köməyi ilə amerikalılar öz qoşunlarının Mərkəzi Asiya vasitəsilə tədarükünü təşkil edə bildilər. Eyni zamanda, Rusiya Federasiyası ilə Avropa İttifaqı arasında vizasız gediş-gəliş məsələsi müzakirə edilib, Rusiya Boloniya sisteminə qoşulub, digər sahələrdə də mühüm irəliləyişlər əldə olunub.

Bununla belə, Qərb qollarını daha geniş açmağa tələsmirdi. Papa Karlonun şkafında olduğu kimi, Qərb hekayəçiləri Rusiyanın qarşısında öz gözəl dünyalarına gözəl bir giriş qapısının təsvirini çəkdilər, lakin bu qapı hətta kətan üzərində deyil, boş bir kərpic divara çəkildi. Getdikcə daha aydın oldu ki, bizim Rusiya, əlbəttə ki, Qərbə lazım idi, ancaq - son dərəcə zəif, asılı və itaətkar formada. Rusiyadan tələbənin yerini tutması və "böyük yoldaşların" tələblərini şübhəsiz yerinə yetirərək ona nə deyəcəyini dinləməsi tələb olunurdu.

Mən o illərdə Rusiyanın Avropa Şurası Parlament Assambleyasındakı nümayəndə heyətinin tərkibində çalışmışam və yaxşı xatırlayıram ki, bizim avropalı həmkarlarımız bizi himayə edərək, alçaldıcı şəkildə çiynimizə vurmağa çalışırdılar. Və İraqdakı müharibədən bəri ABŞ açıq şəkildə Putinə siqnallar göndərməyə başlayıb ki, onlar beynəlxalq hüquqa və Rusiya prezidenti kimi onun fikrinə baxmadan dünya nizamını quracaqlar.

2004-cü ildə Baltikyanı ölkələr NATO-ya qəbul edildi, Slovakiya, Polşa, Macarıstan və Çexiya Avropa İttifaqına üzv oldular. Eyni zamanda, Rusiyanın yaxın sərhədlərini "rəngli inqilablar”ın birinci dalğası bürüdü: Gürcüstanda "qızılgül inqilabı” və Ukraynada "narıncı inqilab”. Sonra da Qərbin dərhal Kremli günahlandırdığı Litvinenkonun Londonda qətli, Rumıniya və Bolqarıstan hesabına NATO-nun növbəti genişlənməsi dalğası və nəhayət, Vladimir Putinin 2007-ci ildə Münhen konfransındakı yaddaqalan çıxışı. Bu, başqa bir prezidentin çıxışı idi və o, açıq şəkildə bəyan etdi ki, onun ölkəsi Qərb siyasətinin ardınca getməyəcək, birqütblü dünya onun üçün qəbuledilməzdir.

İndi 2014-cü il Rusiya ilə Qərbin son "boşanması”, Putinin Avromaydanı rədd etməsi və Krımın ilhaqı tarixi hesab edilsə də, tam aydındır ki, geri dönüş nöqtəsi o vaxt, 2007-ci ildə artıq keçib. Gürcüstandakı müharibə və Ukraynadakı ikinci Narıncı İnqilab uçurumu daha da genişləndirdi.

Beləliklə, əgər Luke McG-nin məqaləsini bu məlum faktlarla tamamlasaq, qorxuram ki, CNN onu dərc etməyə cürət etməzdi. Bu arada, hətta dərc olunmuş formada belə məqalə məni bir oxucu kimi ritorik suala aparır. Əslində Rusiya niyə indi hər hansı güzəştə getməlidir? Niyə biz Avropa Birliyinin gözyaşardıcı tələblərinə cavab verməliyik?

Rusiya üçün indiki vəziyyət sərfəlidir - bəlkə də, parçalanmamaq, diplomatik ifadələr axtarmaq lazımdır. Neft və qaz onun strateji ixrac əmtəələridir. Dünya enerji qiymətləri nə qədər yüksək olsa, Rusiyanın iqtisadi təhlükəsizliyi bir o qədər möhkəm olar. Rusiya niyə könüllü olaraq yüksək qiymətlərdən imtina etməli və onların aşağı düşməsinə kömək etməlidir? Bundan əlavə, "yüksək qiymət" anlayışını müəyyənləşdirmək lazımdır: məsələn, neftin bir barreli indi 84 dollardır, 8 il əvvəl isə 100 dollardan baha satılırdı. Amma bugünkü 84 dollar alıcılıq qabiliyyətinə görə təxminən 8 il əvvəlki 70 dollardır. Unutmayın ki, neft və qaz əvəzedilməz təbii sərvətlərdir, dünya ehtiyatları azaldıqca, dəyəri mütləq artacaqdır.

Daha bir məqam: heç kimə sirr deyil ki, bir barel neftin qiymətinin 1 dollar artması ABŞ xəzinəsini təxminən 100 milyard dollar məhv edir, bahalı enerji resursları Birləşmiş Ştatlar üçün qəti şəkildə sərfəli deyil. Beləliklə, Rusiya qiymətlərin ucuzlaşmasına kömək etməklə, hakimiyyəti faktiki olaraq düşmən dövləti elan edən və onunla bütün cəbhələrdə soyuq (indiyə qədər) müharibə aparan ölkənin xeyrinə oynayır.

Qazın qiyməti qalxmağa başlayan kimi Avropa, hər şeydən əvvəl "Vaşinqton zəngləri”ndə həyəcan təbili çalındı: Putin bədbəxt avropalıları dondurmaq istəyir! Bəs amerikalılar qəsdən rublu çökdürəndə və milyonlarla rusun əmanətlərini, 20-30 il ərzində yığdıqları pulları devalvasiya edəndə niyə eyni zənglər çalınmadı?

Buna baxmayaraq, Putin hətta özünün "ən təhlükəli variantında” belə, CNN-in məlumatına görə, yenidən Qərbə yardım əlini uzadır: o, "Qazprom”a şirkətin Avropadakı yeraltı anbarlarına qaz tədarükünü təcili olaraq artırmağı tapşırır. Təkcə bu göstərici "mavi yanacağ”ın bazar qiymətlərini dərhal 3% aşağı saldı.

Bu, Rusiyanın Qərblə tam dialoqa qayıtması və amerikalıları bu qədər narahat edən Vladimir Putinin "təkamülünün” tərsinə dönməsi anlamına gəlirmi? Yəqin ki, yox. Ancaq bu barədə növbəti məqalədə danışacağıq.