"Ümid" partiyasının sədri İqbal Ağazadə Sfera.az saytına müsahibə verib. Müsahibəni təqdim edirik:

- Milli Məclisin işinə vətəndaş rəy verir. Azərbaycan vətəndaşı isə parlamentin fəaliyyətindən narazıdır. Çünki vətəndaş onun səsini parlamentdə çatdıran insanları çox az halda görür. Parlament həm də icraedici orqan üzərində nəzarət həyata keçirir. Təəssüf olsun ki, Milli Məclis bu funksiyanı ümumiyyətlə yerinə yetirmir. Hökumət hesabatlarında, büdcə hesablamalarında qərarın əleyhinə rəy verən deputat yoxdur. Ayrı-ayrı nazirlərin hesabat verməsini tələb edən millət vəkillərini də görmək olmur. Ümumi tənqidlər olur, lakin fundamental tənqidlər və fundamental tələblər yoxdur. Digər tərəfdən isə parlamentin funksiyası həm də seçicilərlə görüşmək, onların problemlərini parlament qarşısında qaldırmaq, icraedici orqanları bu məsələləri yerinə yetirmək üçün məcbur etməkdir. Təəssüf ki, biz bu halı da görmürük. İndi vəziyyət o yerə çatıb ki, vitse-spikerlər nazirlərin onların telefonlarına cavab vermədiklərindən gileylənir. Parlament həm də beynəlxalq təşkilatlar qarşısında öz öhdəliyini həyata keçirə bilmir. Milli Məclisin üzvləri icra strukturlarının demədiyi hansısa məsələni beynəlxalq təşkilatlar qarşısında qaldırmaq gücündə deyil. Parlamentin rəhbərliyi xüsusilə indiki məqamda beynəlxalq təşkilatlar qarşısında Azərbaycan problemlərini qaldırmaqda acizdir. İş o yerə çatıb ki, parlament deputatını Etika komissiyasının verdiyi rəy əsasında Mərkəzi Seçki Komissiyası mandatdan da məhrum edə bilir. Seçilmiş adamı kiçik qrup mandatdan məhrum edir. Bütün bu məsələlərin fonunda xalqın da parlament haqqında fikirləri neqativdir.

- Bəli. Parlament saxta şəkildə formalaşdırılıb, xalqın qovduğu adamlar deputat seçilib. Özünü buraxmış adamlar yenidən mandat almış kimi göründülər. Seçici arasında heç bir reytinqi olmayanlar parlamentdə yenidən deputat kimi fəaliyyətə başladılar və nəticə o oldu ki, Milli Məclis gözdən düşdü. Bu vəziyyəti isə aradan qaldırmaq çox çətindir.

 

- VI çağırışdan əvvəl də vəziyyət buna yaxın idi. Lakin indiyədək parlament heç vaxt özünü buraxmamışdı ki, "zamanla ayaqlaşmırıq, seçkilərə gedib zamanla ayaqlaşaq". Deputatlar vardı, deyirdi "zamanla ayaqlaşmırıq, seçkilər keçirilməlidir", lakin yenidən seçilib hətta V çağırışdakı dövrdən də geri qaldılar.

 

 

- Hər şeydən əvvəl biz ideologiyanın üzərində qurulan partiya deyilik. Biz dövlət quruculuğu uğrunda mübarizə aparan, hüquq dövləti yaradılması üçün çaba göstərən, bütün ideologiyalara yer verən partiyayıq. Azərbaycanda isə bizdən başqa ikinci belə bir partiya yoxdur. Azərbaycanda partiyalar özünü "sağçı", "solçu", "ultramillətçi" və s. kimi qruplara bölüblər. Lakin bizim üçün ideologiyadan çox əsas anlayış hüquqi dövlətin qurulmasıdır və bütün ideologiyaların sonu buna gətirib çıxarır.

 

 

- Ən son təxminən 1 həftə öncə əvvəllər təmsil olunduğum dairə seçiciləri ilə görüşmüşəm. Bəzi problemlər var idi, həmin məsələlərin həlli üçün səlahiyyətli dövlət qurumlarına müraciət etdim.

 

 

- Məncə parlamenti bütövlükdə buraxmaq lazımdır. Bundan əvvəl isə referendum keçirib, siyasi sistemdə partiyaların yerini müəyyənləşdirən Konstitusiya dəyişikliyinə getmək gərəkdir. Bundan başqa 2002-ci ildə referendumla ləğv edilmiş proporsional seçki sistemi bərpa olunmalıdır. Boş qalan yerlər heç nəyi dəyişməyəcək.

- Biz istək və təkliflərimizi hakimiyyətə təqdim edirik. Real yaxud, qeyri-real olması isə hakimiyyətin siyasətindən aslıdır.

 

 

- Belə halın olması yenilik deyil. Zaman-zaman hakimiyyəti təmsil edən şəxslərlə müxalifət arasında belə şeylər olub. Ümid partiyasında bütün mübarizə formalarında başlıca prinsip etik normaların gözlənilməsidir. Biz çalışırıq ki, belə qarşıdurmalardan uzaq dayanaq. Fikirlərimizi etik çərçivələrlə, auditoriyaya mədəni formada çatdıraq. Dilimiz kifayət qədər zəngindir. Başqa partiyalar arasında bu qaydalar pozulursa, bu da onların şəxsi işidir, seçici hər şeyə qiymət verəcək.

-Demokratikləşməni dünyaya kurs kimi bəyan etmişiksə, hər şeyə dözümlü olmalıyıq. Biz Sovet dönəmində yaşamışıq, bizi Sovet dövründə yaşamış valideynlərimiz tərbiyə edib. O dövrdə ki, çətin dövr olub, qorxaq dövr olub. Biz indi o zamandakı kimi olsaq, insanlara rəy bildirməyə imkan verməsək heç nəyə nail olmayacağıq. İnsanlara imkan vermək lazımdır ki, hisslərini, tənqidini ifadə edə bilsin. Ədəbiyyat inistutunun nüyaməndəsi də bu imkanı yaratmalıdır, siyasətçi də. Hələ indiyədək kiminsə feysbukda şərhini silməmişəm, bloklalamamışam. Bir tək qeyri-etik sözlərə hesabımda yer vemirəm.

 

- Azərbaycanda insanlarda bu məsələdə kompleks var. Narahatdırlar ki, hansısa ifadəni düzgün işlətməzlər, yalnışlığa yol verərlər. Bu da dözümsüzlükdən irəli gəlir ki, yalnız zəif insanlar dözümsüz olur.

 

 

 

 

- Azərbaycan siyasətinin vəziyyəti çox pisdir. Parlamentdə cəmi 3-5 deputat Azərbaycanın ictimai-siyasi vəziyyətini təhlil edə bilir. Siyasətçilərin əksəriyyəti proseslərə həvəskar mövqeyindən münasibət bildirirlər. Bəzən o adamlar elə şeylər haqqında danışırlar ki, təəccüb etməyə bilmirsən. Azərbaycan insanını aldatmaq lazım deyil ki, hər tənqidçi ölkə idarə edə bilər, hər tənqidçi yaxşı siyasətçidir.

 

- Mənim proseslərə öz yanaşmam var və seçiciləri aldatmaq fikrim yoxdur. Bəzən yarı zarafat, yarı ciddi deyirəm ki, mən Azərbaycan dilini yaxşı bilirəm və səsimin imkanları kifayət qədərdir ki, pafosla danışım, seçici qarşısına çıxım. Lakin mənim siyasətdə ətrafıma yığmaq istəyəcəyim seçicilər bu çıxışlara tərəf gedənlər deyil, rəy verən seçicilərdir.

 

- Siz heç futbol yarışından sonra, tamaşadan sonra keçirdiyiniz emosiyanın küçədə də uzun müddət davam etdiyini görmüsünüzmü? Bu mümkün deyil. Belə pafoslu çıxışlara reaksiya anlıq olur. Düzdür, siyasət bir az pafosu sevir, lakin bir az. Mənim türkiyəli dostum İsmət Sezgin demişdi ki, siyasətdə yalan danışa bilərsən, lakin gərək yalançı olmayasan. Dərin baxsaq görərik ki, pafosla danışan adamlar cari işlərlə məşğuldur.

 

 

 

 

 

 

- Cinsindən, həyat tərzindən asılı olmayaraq insanların hüquqlarını kimsə məhdudlaşdıra bilməz. Bu gün Azərbaycanda 1 qram narkotik daşıyan şəxs cinayət məsuliyyəti daşımadığı halda 1.1 qram narkotik daşıyan şəxs cinayət məsuliyyətinə cəlb olunur. İstəsək də, istəməsək də bu cür adamlar var. Ona görə də qanunla müəyyənləşdirilməlidir ki, narkotika çəkən şəxslər qeydiyyatdan keçib, vəsiqə alsın. Lakin bizdə belə qanun yoxdur ona görə həmin aludəçilər gedib hansısa qızla evlənir, toydan əvvəl nəsə demir və sonra da qız bədbəxt olur. Lakin vəsiqə olsa, hamı bilər ki, kim narkomandır. İndi siz deyin, Azərbaycanda cinsi azlıqlar yoxdurmu? Təbii ki, var - küçələrdə, axşamlar parklarda görürük. Polis gündə onların birini tutsun, həbs etsin, axı bu düzgün deyil. Belə vəziyyət də sonradan korrupsiyaya yol açır. Dediyim odur ki, belə insanların hüququ tanınsın. Dünya yaranandan fahişəlik kimi cinsi azlıq anlayışı da var və bunun qarşısını almaq olmaz. Qanunla qeydiyyat olsa, hamı bilər ki, kim kimdir.

 

- Azərbaycanda qadın hüquqları kişilərin hüquqlarından daha çox pozulur, bu aşkar məsələdir. Lakin bizim qadınlar feminizm hərəkatının özünü də doğru anlamır. Feminizm gender bərabərliyidir. Əgər Allahın sənə verdiyi təbii gözəlllikləri nümayiş etdirib kişi qarşısına çıxırsansa, sən feminist ola bilməzsən. Qadın olaraq sən gözəlliyini kişiyə nümayiş etdirdiyin an feminizm dəyərlərini pozursan.

 

- Xeyr, mən belə demirəm. Sadəcə olaraq, Allah qadınların saçına, dodağına, ayaqlarına kimi gözəllik verib və bu kişilərdə yoxdur. Lakin qadınlar bu gözəllikləri kişiyə ciddi cəhdlə nümayiş etdirməyə çalışır. Feminizmdə isə belə anlayış yoxdur. Əgər sən bu gözəllikləri kişiyə nümayiş etdirirsənsə demək ki, sən qadın olduğunu, ayrı cinsdən, fərqli olduğunu özün etiraf edirsən.

 

- Mənim inamımın şeyxi, axundu ola bilməz. Allahla mənim aramda olanların kiməsə aidiyyatı yoxdur. Heç bir müsəlman, Quran oxuyan şəxs deyə bilməz ki, hansı namaz necə qılınır. Namazın qılınması sonradan hədislərlə təriqətlərə uyğun formalaşıb. Mən Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsini bitirmişəm və Quranı tərcümə edən Vasif Məmmədilyevin tələbəsi olmuşam. Bu baxımdan mənim din anlayışım və din biliklərim möhkəmdir. Mən müsəlamanam, kimsə inkir-minkir olmasın.

- Mən Rauf Arifoğlu ilə rəqib olmamışam, namizədliyimi verdikdən sonra o da eyni dairədən namizədliyini irəli sürüb, mənə rəqib olub. Mən ona qarşı seçki kampaniyası müddətində heç nə demədim, bütün bu müddət ərzində susmuşam. Hər insanın xəritəsi olur, mənim xəritəmdə Rauf Arifoğlu adlı adam yoxdur. Ona görə yox ki, o mənə rəqib olub. Ona görə ki, o dəyərləri pozub. İlk dəfədir ki, bu mövzuya toxunacam. İnsan gərək yalançı olmasın. 2019-cu il dekabr ayının 19-u mən onun kabinetində kofe içmişəm. Onda Rauf Arifoğluya seçkilərə qatılmağı ilə bağlı sual verdim. O da dedi ki, əgər mənə yuxarıdan deməsələr, seçkilərə getməyəcəm. 3 gün sonra isə o gəlib, mənim namizəd olduğum dairədən namizədliyini irəli sürdü, deməli bu, tapşırıq idi. Onun namizədliyi ilə bağlı xəbəri mənə zənglə bildirdilər. Açığı əvvəlcə inanmadım, amma dedilər ki, qardaşı ilə gəlib və hazırda seçki məntəqəsindədir. Bundan sonra ortaq dostumuz Pənah Hüseynin təşəbbüsü ilə onun evində görüşdük. Pənah Hüseyn istəyirdi ki, aramızda gərginlik olmasın, lakin bu mümkün deyildi. Bundan sonra Rauf Arifoğlu durub dedi ki, dostum İqbal Ağazadənin dairəsindən namizədliyimi irəli sürmüşəm. Axı biz bu hadisədən sonra dost deyildik, bu ağ yalandır.

 

- Bəli, tapşırıq olmasa o seçkilərə qatılmayacaqdı.  

"Atam dünyasını dəyişəndə yas yerinə gələnlər təəccüb edirdi ki..."