Rusiya Dövlət Dumasındakı "Ədalətli Rusiya”
fraksiyası pensiya yaşının qadın və kişilərdə indiki 60-65 yaş səviyyəsindən Sovet
dövründə olduğu kimi müvafiq olaraq 55-60 yaşa endirilməsini təklif edib. Fraksiya
həmçinin Pensiya Fondunun ləğvi və yalnız büdcədən maliyyələşmənin tərəfdarıdır.
Qeyd edək ki, Azərbaycana qadınlar 63,5
yaşında, kişilər isə 65 yaşda təqaüdə çıxır. Ölkəmizdə də Pensiya Fondu fəaliyyət
göstərir.
Sfera.az-a açıqlamasında Rusiyada səslənən
sözügedən təklifin Azərbaycanda da reallaşması məsələsinə toxunarkən, İqtisadi
və Sosial İnkişaf Mərkəzinin eksperti Rəşad Həsənov bildirib ki, ölkəmizdə pensiyaya çıxandan sonra vətəndaşın
yaşama həddi bir sıra ölkələrlə müqayisədə 3-4 dəfə aşağıdır:
"Azərbaycanda orta yaş həddi bundan sonra hələ
40 il ərzində təxminən 71 yaş həddi ətrafında olacaq. 2027-ci ildə isə qadınlarla kişilərin
pensiyaya çıxma yaşı bərabərləşdirilərək, hər
ikisi üçün 65 yaş həddində olacaq.
Bu isə o deməkdir ki, insanlar cəmi 6 il pensiya alacaq. Qanunvericiliyə
görə isə orta pensiya dövrü 12 ildir.
Dünya təcrübəsilə müqayisə aparanda da görürük ki, pensiyaya çıxandan
sonra azərbaycanlının yaşama həddi bir sıra ölkələrlə müqayisədə 3-4 dəfə
aşağıdır. Yaponiyada vətəndaş 67 yaşda pensiyaya çıxsa da, orada orta ömür
89 ildir. Bu o deməkdir ki, yapon
pensiyaya çıxandan sonra daha 22 il təqaüdü ilə yaşayır. Eyni müqayisəni Kanada, Almaniya, hətta
Baltikyanı ölkələrlə də apara bilərik”.
Sadalananlara əsasən ekspert düşünür ki, Azərbaycanda 2017-ci ildə
"Əmək Pensiyaları Haqqında” qanuna edilən dəyişiklik ədalətsizdir: "Pensiya yaş həddi aşağı salınmalıdır. İndiki
halda isə pensiyaçıların sayının ildən-ilə azaldığını müşahidə edirik”.
Pensiya Fondunun ləğvinə gəldikdə, R. Həsənov
onun olub-olmamasının ciddi şəkildə nəyisə dəyişməyəcəyi qənaətindədir: "Onsuz
da həmin fondun funksiyasının müəyyən hissəsi yəni, yığım məsələsi Vergilər Nazirliyinə verilib. Dünya
təcrübəsində Pensiya Fondları gəlirlərin toplanması və bölüşdürülməsilə yanaşı,
vəsaitlərin idarə edilməsi prosesini də həyata keçirir. Azərbaycanda isə sözügedən fond yalnız ikinci
funksiyanı icra edir. Belə olan halda fondun görəcəyi iş sadəcə inzibati işdən
ibarət olur. Xidmətlərin elektronlaşdığını, yığımları Vergilər Nazirliyinin həyata
keçirdiyini nəzərə alsaq, ölkəmizdə
Pensiya Fondunun mövcud olub-olmaması ciddi şəkildə nəyisə dəyişmir”.
Elçin
