Pandemiya nədir? – Tarixdəki izləri…

Pandemiya nədir? – Tarixdəki izləri…

Dünyada koronavirus (COVİD-19) təlaşı davam edir. Artıq Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) koronavirusu pandemiya elan edib. Beləliklə, koronavirus pandemik viruslar kateqoriyasına daxil olub. 

 

 

Sfera.az xəbər verir ki, bundan əvvəl ÜST bəyan etmişdi ki, koronavirusu pandemya adlandırmaq tez olsa da, ölkələr buna hazır olmalıdırlar. 

Pandemiya ilə epidemiya fərqli anlayışlardır. 

Pandemiya yunan sözüdür. Mənası "bütün xalq” deməkdir. Əgər epidemiya bir bölgədə, cəmiyyətdə və ya bir qrup insanda hər hansı xəstəliyin yayılmasıdırsa, pandemiya bunun qlobal formasıdır. Yəni, pandemiya insandan-insana asanlıqla ötürülən yeni virusun qlobal miqyasda kütləvi yayılmasıdır.

Doğrudur, bəzi xəstəliklər də var ki, kütləvi yayılıb. Məsələn, xərçəng. Lakin xərçəng yoluxucu olmadığına görə pandemik sayılmır. 

ÜST-ə görə pandemiyanın üç əsas meyarı var:

1. Virusun yeni olması

2. Asanlıqla insanlara keçməsi

3. İnsandan insana asan və davamlı ötürülməsi

Koronavirus bu meyarlara cavab verdiyindən və qlobal miqyasda yayıldığından pandemik virusdur.

XX əsrdə insanlar üç qrip pandemiyası ilə üzləşib. Bunlardan biri 1918-ci ildə yayılan  "İspan Qripi”diri. Bu qrip 18 ay davam edib və 100 milyon insanın həyatına son qoyub.

İkincisi, 1957-ci ildə yayılan  "Asiya Qripi”dir. 2 milyona yaxın insan bu qripdən dünyasını dəyişib. 

Üçüncüsü, 1968-ci ildə yayılan  "Honk Kong Qripi”dir.  Bu pandemiya nəticəsində 1 milyon insan ölüb.

Buna qədər isə dünya vəba, taun və su çiçəyi pandemiyasının şahidi olub. 

2009-cu ildə isə "donuz qripi” (H1N1) pandemiya elan edilib. ÜST-ün məlumatına görə, 214 ölkədə yayılan bu qrip nəticəsində 18 min 449 insan dünyasını dəyişib.

ÜST-ün statistikasına görə, bu günə qədər dünya üzrə 145 min 369 nəfərdə virusa yoluxma halı qeydə alınıb. Ölənlər 5429, sağalanlar isə 71 min 688 nəfərdir.

Dünya tarixində ən dəhşətli pandemiya isə XIV əsrdə baş verib. Tarixi mənbələrin məlumatına görə "Qara ölüm” adlandırılan həmin taun pandemiyası zamanı 75-200 milyon insan vəfat edib. Nəticədə Avropa əhalisinin dörddə biri tələf olub. (yeni sabah)


OXŞAR XƏBƏRLƏR

Yelo Bank ilə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı arasında müqavilə imzalandı - FOTO

Ölkənin aparıcı banklarından olan Yelo Bank ilə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı arasında əməkdaşlıq müqaviləsi imzalanıb. Yelo Bank-ın Baş ofis...

“ATACMS”ların Ukraynaya verilməsi Rusiyanı təhlükə altında qoyur" - Antonov 

“ABŞ-nin “ATACMS” raketlərinin Ukraynaya verilməsinə haqq qazandırmaq olmaz, çünki bu, Krım və Rusiyanın digər regionları üçün təhlükəsizlik t...

Aprel çağırışı yekunlaşır - FOTO

Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin aparatında müddətli həqiqi hərbi xidmətə aprel çağırışının yekunları ilə bağlı Mərkəzi Çağırış Komis...

“Azərbaycan Rusiya üçün əhəmiyyətli tərəfdaşdır” – Deputat

"Prezident İlham Əliyevin 22 aprel tarixində Moskvada Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin ilə görüşü keçirilib. Bu görüş olduqca əhəmiyyətli x...

Təbrizdə Ermənistanın Baş konsulluğu açılacaq

Yaxın vaxtlarda Təbrizdə Ermənistanın Baş konsulluğu açılacaq.   Sfera.az “Sputnik Armenia”ya istinadən xəbər verir ki, hökumətin bu gün ...

Prezidentləri Füzuli şəhərinin Baş planı ilə TANIŞ OLDULAR

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Qırğızıstan Prezidenti Sadır Japarov aprelin 25-də Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıb.   Sfera.az xəbə...