Neft Fondunun aktivləri: Neft ucuzlaşsa da aktivlər artıb
12:10 / 25.01.2021
1173
2020-ci il ərzində neftin kəskin şəkildə ucuzlaşmasından sonra Azərbaycan
Dövlət Neft Fondunun (ARDNF) aktivlərinin azalması proqnozlaşdırılırdı. Müxtəlif
proqnozlarda aktivlərin dəyərinin 2019-cu illə müqayisədə 1,5-2 milyard dollar
azalacağı güman edilirdi. Lakin ötən ilin yekunlarına dair açıqlanan statistik
məlumatlar göstərir ki, ARDNF-in aktivləri nəinki azalmadı, əksinə bir qədər də
artdı.
ARDNF-in verdiyi məlumata əsasən aktivlərin dəyəri 0,56% artaraq 43
milyard 564 milyon 300 min dollara bərabər olub. 2019-cu ilin sonunda Neft
Fondunun aktivlərinin dəyəri 43,323 milyard dollar idi.
Sfera.az bildirir ki, ARDNF-in aktivlərindəki artım neft gəlirlərinin
minimuma düşdüyü dövrdə baş verib. 2020-ci il ərzində ARDNF-nin neft və qaz
sazişlərinin həyata keçirilməsi ilə bağlı gəlirləri 7,382 milyard manat, o cümlədən
mənfəət neftinin və qazın satışından 6,587 milyard təşkil edib. Müqayisə üçün
qeyd edək ki, 2019-cu ildə ARDNF mənfəət neftinin və qazın satışından 14,615
milyard manat gəlir əldə etmişdi. Ötən il bu mənbə üzrə gəlirlər 8 milyard
manatdan çox azalıb.
2020-ci ildə neft və qaz satışından gəlirin minimuma düşdüyü bir vaxtda
büdcə xərcləri 12,425 milyard manat təşkil edib. Ötən il Fondun vəsaitinin idarə
olunmasından əldə edilən gəlirləri (1,98 milyard manat) nəzərə aldıqda belə büdcə
gəlirləri (9,361 milyard manat) xərclərdən 3,1 milyard manatdan az olub.
Büdcədə 3,1 milyard manatlıq kəsirin yaranmasına baxmayaraq Fondun
aktivləri artıb.
Aktivlərin artması valyuta məzənnələrinin dəyişməsindən yaranan fərq
hesabına təmin edilib. Ötən il ARDNF-nin büdcədənkənar gəliri 3,474 milyard
manat olub ki, bü da büdcədə yaranan kəsirdən çoxdur.
ARDNF bildirir ki, koronavirus pandemiyasının təsirləri nəticəsində
dünya iqtisadiyyatında baş vermiş tənəzzül fonunda neft qiymətlərinin aşağı
düşməsi ilə Fondun büdcə xərclərinin büdcə gəlirlərini üstələməsinə baxmayaraq
vəsaitlərin idarə edilməsindən əldə edilən və büdcədənkənar gəlirlər hesabına
ARDNF-nin aktivlərinin həcmində artım baş verib. 2020-ci ildə büdcədənkənar və
idarəetmə gəlirlərinin həcmi ümumilikdə 3,2 milyard dolları təşkil edib.
Neft Fondunun büdcədənkənar gəlirlərinin kəskin
artması 2 amillə bağlıdır. Bunlardan birincisi qızılın bahalaşmasıdır, digəri
isə dolların ucuzlaşmasıdır. Son bir ildə qızılın dəyəri orta hesabla 15 faiz
yüksəlib. İlin əvvəlində bir troyan unsiyası 1635 dollar olan qızılın qiyməti
ilin sonunda 1880 dollara satılıb.
ARDNF-in 101,8 ton qızılı var. İlin əvvəlində
bu qədər qızılın qiyməti 5,35 milyard dollar olduğu halda, ilin sonunda 6,153
milyard dollara yüksəlib. Yalnız qızılın hesabına aktivlər 803 milyon dollar
(1,365 milyard manat) artıb.
Qızılla yanaşı dolların ucuzlaşması da ARDNF-in
aktivlərinin dəyərinə müsbət təsir göstərib. Fondun aktivlərinin təxminən 30
faizi digər valyutalarda, o cümlədən 20 faizdən çox hissəsi avroda saxlanılır.
2020-ci il ərzində dolların kursunun təxminən 8 faiz aşağı düşməsi digər
valyutada olan 12,9 milyard dollarlıq aktivin dəyərinin 1 milyard dollar (1,7
milyard manat) bahalaşmasına səbəb olub.
Vasif
Sfera.az