İran üçün kim daha önəmlidir: Ermənistan ya Azərbaycan?
15:26 / 07.10.2021
757
"Azərbaycan-İran
ticarət dövriyyəsi 2021-ci ilin ilk 8 ayında 255 mln. 350 min dollar olub. Azərbaycan
İrana bu müddət ərzində 19 mln. 235 min dollarlıq mal ixrac edib ki, bu da
ümumi ixracımızın 0,15%-i təşkil edir, İran isə ölkəmizə bu dövrdə 236 mln. 775
min dollarlıq mal satıb, bu da Azərbaycanın idxalının 3,22%-idir. Rəqəmlərdən də
göründüyü kimi, İran bizə daha çox mal-məhsul satır, Azərbaycan ərazisindən
tranzit kimi istifadə edərək başqa ölkələrə də (əsasən Rusiyaya) mal-məhsul
ixrac edərək pul qazanır”.
O
bildirib ki, İran-Ermənistan ticarət əlaqələri bu il inkişaf edib:
"Bu
ilin ilk 8 ayında İran və Ermənistan arasında ticarət dövriyyəsi 297 mln. 800
min dollar təşkil edib, yanvar-avqust ayında ticari əlaqələr 2020-ci ilin eyni
dövrünə nisbətən 15% artıb – deməli, 44 günlük hərbi qələbə ilə başa çatan
müharibədən sonra İran Ermənistanla daha sıx iqtisadi əlaqələr qurmağa
başlayıb. Ermənistanın İrana ixracı cəmi 40 mln. 700 min dollar, İranın ixracı
isə 257 mln. 100 min dollar təşkil edib. İran Ermənistanın Rusiya və Çindən
sonra üçüncü ən böyük ticarət tərəfdaşıdır.
Göründüyü
kimi, İranın hər iki ölkə ilə ticarət dövriyyəsi təxminən eynidir, deməli, məntiqlə
İran ticarətə görə tərəf tutmazdı, belə çıxır ki, İranın davranışında geosiyasi
amillər və siyasi məsələlər daha çox rol oynayır”.
Ekspert
qeyd edib ki, Cəmiyyətin İrana münasibəti birmənalı deyil, bu da anlaşılandır:
"Azərbaycanın
müstəqilliyindən üzü bəri İranın davranışları arzulanmaz olsa da, Tehranla gərginliyin
artması indiki dövrdə dövlət maraqlarımıza uyğun deyil. Hərbi qələbə qazanmış,
torpaqlarımızın böyük bir hissəsini düşməndən azad etmiş, 132 km. İranla, 400
km.-dən çox Ermənistanla yeni sərhəd xətti yaranmış ölkənin indi əsas məqsədi
möhkəmlənmək, sərhədlərimizi qalaya çevirmək, hərbi qələbəni diplomatik uğura
aparmaqdır. Buna görə də gərginliyin azadılması yolları tapılmalıdır, amma bu o
anlama gəlmir ki, Azərbaycan dövlətinin və cəmiyyətinin İrana olan sualları
yoxdur – var, səslənməlidir də, sadəcə, bu gərginliyin artırılması yolu ilə
deyil də, diplomatik kanallarla, danışıqlar yolu ilə edilməlidir”.
Turan
Rzayev