Dövriyyəyə 3 manatlıq əskinazlar buraxılır? - Marketlərdə xırda pul qıtlığı yaşanır
12:23 / 20.10.2021
1499
Ölkədə
xırda pul problemi yaşanır. Bir manatlıq əskinazların çatışmazlığı market və
bazarlarda əlavə çətinliklər yaradır.
Bəziləri
isə çıxış yolu kimi dövriyyəyə 3 manatlıq əskinazların buraxılmasını təklif
edir. Hesab edilir ki, məhz bu yenilik alış-verişdəki xırda pul və qalıq
problemini kökündən həll edə bilər.
Mövzu ilə
bağlı Sfera.az-a danışan iqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirov onlayn ödənişlərin
artdığı bir dönəmdə dövriyyəyə yeni əskinasların buraxılmasına ehtiyac duymur:
"Dövriyyəyə
3 manatlıq əskinasların buraxılması yaxşı olardı. Amma unutmaq olmaz ki, yeni əskinasların
hazırlanması və dövriyyəyə buraxılması kifayət qədər böyük maliyyə tələb edir. Məlum
olduğu kimi, yeni əskinaslar xaricdə çap edilirək ölkəmizə gətirilir. Düşünürəm
ki, buna əlavə vəsait xərcləməyə ehtiyac yoxdur”.
"Ötən
illə müqayisədə bu il nağdsız ödənişlərin həcmi 54 faiz artıb. Nəzərə alsaq ki,
onlayn ödənişlər artır, bu tendensiyanın fonunda dövriyyəyə yeni kağız pulların
buraxılmasına ehtiyac olduğunu düşünmürəm”.
İqtisadçı
ekspert Natiq Cəfərli isə dövriyyəyə 3 manatlıq əskinasların buraxılmasının
iqtisadiyyata səmərəli olacağını deyib. Ekspert nağdsız ödənişlərlə bağlı məsələyə
də toxunub:
"Xırda
pullarla bağlı özüm də problemlərlə üzləşməli oluram. Bəzən marketlərdə pulun
qalığını qaytarmaq üçün zaman itiririk, hətta pulu xırdalamaq üçün başqa marketə
müraciət edənlər də olur. Bu halların aradan qaldırılması üçün bir manatlıq və
beş manatlıq əksinasların dövriyyəsi artırılmalıdır. Uzun müddətdir ki, dövriyyəyə
3 manatlıq əskinasların buraxılması ilə bağlı təkliflər səsləndirilir. Əslində
belə bir qərarın verilməsinin iqtisadiyyata səmərəsi toxunar və pul dövriyyəsi
artar”.
N.Cəfərli
də hesab edir ki, hökumət nağdsız ödənişlərin artırılması ilə bağlı addımlar
atmalıdır: "Elə ölkələr
var ki, ticarət dövriyyəsinin 90-92 faizi nağdsız ödənişlərlə həyata keçirilir.
Bu istiqamətdə də daha geniş işlər görülməlidir ki, qalıq pul problemi
yaşanmasın. Beləliklə də, iqtisadiyyatın şəffaşlaması mümkün olar. Rəsmi rəqəmlərdə
görülür ki, bölgəmizdə ən az nağdsız ödənişlər məhz Azərbaycandadır. Bu, hökümət
qarşısında gələcəklə bağlı çağırışlar yaradır. Lakin bütün bunların fonunda
dövriyyəyə 3 manatlıq əskinasların buraxılması iqtisadiyyat üçün heç də pis
olmazdı”.
Bank məsələləri
üzrə ekspert Əkrəm Həsənov isə pul nişanlarında dizayn dəyişikliyi əvəzinə digər tədbirlərin
görülməsini vacib sayır:
"Hesab
edirəm ki, dövriyyəyə yeni xırda əksinasların buraxılmasına iqtisadi səmərəlilik
baxımından ehtiyac yoxdur. Sadəcə olaraq 1, 5, 10 manatlıq əskinasların sayını
artırmaq lazımdır. Bəzi sahələr, xüsusilə taksilər nağdsız ödənişləri qəbul
etmir. Hətta marketlər belə pul xırdalamaqdan imtina edir. Bu da deməyə rəvac
verir ki, dövriyyədə 1 və 5 manatlıqların sayını artırmaq lazımdır. Dövriyyəyə
yeni əskinasın buraxılması xeyli xərc tələb edir. Yeni əskinasın dizaynı və s. dövlətə
elə də ucuz başa gəlmir. Əgər Mərkəzi Bank desə ki, yeni 3 manatlıq əskinasların
buraxılması bizə sərf edir, o zaman bunu etmək olar. 200 manatlıq yeni əskinası
dövriyyəyə buraxamaqdansa, 5 manatlıq əskinasda dizayn dəyişikliyi etməkdənsə,
dövriyyəyə yeni 3 manatlıq əskinaslar buraxmaq olardı”.