Sfera.az rəsmi məlumatlara istinadən bildirir ki, dövlət sektorunda orta əmək haqqı 635,5 manat olduğu halda qeyri-dövlət sektorunda 832 manatdır. Müqayisə göstərir ki, qeyri-dövlət sektorunda maaş səviyyəsi dövlət qurumlarında olan maaş səviyyəsindən 31 faiz yüksəkdir.

 

Qeyri-dövlət sektorunda maaşların yüksək olmasını İqtisadi Resursların Öyrənilməsi Mərkəzinin rəhbəri, iqtisadçı-ekspert Ruslan Atakişiyev özəl sektorda rəqabətin güclü olması ilə əlaqələndirdi.

 

Sfera.az saytına danışan ekspert bildirdi ki, özəl sektorda əmək haqqı formalaşdırılan zaman ona həm də stimullaşdırıcı vasitə kimi baxılır: "Özəl sektorda işçi uğrunda rəqabət güclüdür, sahibkar daha yaxşı işçini cəlb etməyə çalışır. Bu məqəsədlə yaxşı mütəxəsislər yüksək maaş təklif edilməklə işə cəlb olunur. Qeyri-dövlət sektorunda hətta bir işçinin maaşının ayrıca artırılması təcrübəsi də var. Özəl sektorda yürüdülən bu cür maaş siyasəti əmək haqlarının daha tez-tez artmasına gətirib çıxarır”.

 

Dövlət sektorunda isə standart yanaşmanın olduğunu söyləyən R.Atakişiyev burada işçinin bacarıqlarına xüsusi önəm verilmədiyini vurğuladı: "Dövlət qurumlarında əmək haqqı işçinin bacarıqlarından asılı olmayaraq öncədən təsdiq edilən ştat cədvəli əsasında müəyyənləşdirilir. Buna görə də dövlət qurumlarında əmək haqqı siyasəti elastik olmur və hər hansı şəxslə bağlı fərqli maaş artımı tətbiq edilmir”.

Həmsöhbətimiz özəl və dövlət sektoru arasında maaş fərqinin kəskin olması təcrübəsinin bütün dünyada yayıldığını söylədi. O qeyd edib ki, bununla əlaqədar Azərbaycanda da özəl sektorda çalışmaq istəyənlərin sayı artır: "Yaxşı qazanmaq istəyən işçilər hökmən özəl sektorda çalışmağa üstünlük verir. Bu, dünyada geniş yayılan praktikadır. Dövlət sektrunda çalışanların seçimində isə əsas rolu maaşın məbləği yox, karyera qurmaq və dövlət xidmətində olmaq prinsipi dayanır. Bununla belə inkişaf etmiş Qərb ölkələrində dövlət sektorunda çalışan və yaxşı təcrübə qazanan bir çox mütəxəsis sonradan özəl sektorda işləməyə üstünlük verir. Onları belə bir qərar qəbul etməyə əmək haqqı fərqi vadar edir. İnkişaf etmiş ölkələrdə özəl sektorda elə vəzifələr var ki, maaş səviyyəsi dövlət təşkilatlarındakı eyni vəzifəyə 10-20 dəfə yüksəkdir.

 

Azərbaycanda əvvəlki illərlə müqayisədə hazırda özəl sektorda işləmək istəyənlərin sayı daha çoxdur. Əvvəllər özəl sektorda şəffaflıq səviyyəsi aşağı idi, rəsmi əmək haqqı ödəyən iş yerləri az idi. Dövlət qurumlarında isə maaş rəsmi idi, rüşvət və korrupsiya yolu ilə əlavə qazanc əldə etmək olurdu. Eyni zamanda belə bir düşüncə hakim kəsilmişdi ki, özəl sektorda işləyənlər pensiya ala bilmir, onların iş saatı yoxdur və s. Buna görə də çox insan dövlət qurumlarında işləməyə üstünlük verirdi.

 

Ancaq son illərdə özəl sektorda əmək münasibətlərində ciddi dəyişiklik var və bu hal özəl sektorda işləmək istəyənlərin sayını xeyli artırıb. Bizim keçirdiyimiz treninqlər də göstərir ki, gənclər arasında özəl sektorda çalışmaq istəyənlər daha çoxdur. Gənclərin özəl sektorda əmək münasibətləri ilə bağlı təsəvvürü müsbətə doğru dəyişib və özəl sektora axın dövlət sektoru ilə müqayisədə güclüdür”.