Beriyanın küçədən oğurlatdırdığı qadın hansı məşhurun arvadı olub? – İşə Stalin qarışır və...
11:28 / 08.10.2021
2571
Sfera.az Stalinin dostuna çevrilmiş sıravi şaxtaçı Aleksey Staxanovun kədərli həyat hekayəsini təqdim edir.
Sovet
dövründə yüksək ranqlı dövlət məmurları - Siyasi Büro üzvləri, Mərkəzi Komitə
katibləri ilə yanaşı çox az sayda ayrı-ayrı sahələrdə çalışan simalar da olub
ki, onları da bütün ölkə tanıyıb.
Bu
sırada kosmonavtların, mədəniyyət və incəsənət sahəsində fərqlənənlərin, yüksək
göstəricilər əldə edən idmançıların adlarını çəkmək olar. Bununla yanaşı
kommunist ideologiyası fəhlə və kəndli sinfindən də "qəhrəman”lar yaradıb. Bu şəxslərə
həmişə dövlət qayğısı göstərilib, rəsmi və qeyri rəsmi tədbirlərdə onlar üçün
xüsusi yer ayrılıb və s. Eyni zamanda bu məşhurlara qeyri-rəsmi toxunulmazlıq
statusu da verilib.
Belə şəxslərdən
biri də sıravi şaxtaçı Aleksey Staxanov olub. Müasirlərinin qənaətinə görə,
onun SSRİ-də populyarlığını yalnız Stalinlə müqayisə etmək olardı. Bir iş günündə planı 14 dəfə
artıq yerinə yetirməklə məşhurlaşan, bütün SSRİ ərazisində Staxanov hərəkatının
yaradılmasına səbəbkar olan bu şaxtaçı Stalinin sevimlisinə çevrilib, heç bir
ali təhsili olmayan Staxanov Donbasdan Moskvaya dəvət alıb, məşhur "sahildəki
bina”dan ona mənzil verilib və o, Kömür Sənayesi nazirliyində şöbə müdiri vəzifəsinə
təyinat alıb.
Sovet rəhbərliyi
Staxanova bu qədər imtiyaz, güzəşt versə də, onun sinəsinə Qızıl Ulduz, "Lenin”
ordeni taxsa da, ondan nümunəvi sovet fəhləsi obrazı yarada bilməyib. Karyerası
Staxanovu o qədər çaşdırıb ki, o, keçirdiyi çoxsaylı görüşlərdə böyük siyasi səhvlərə
yol verib, hər yerdə özünü birinci sayaraq kobudluq nümayiş etdirib,
restoranlarda, ziyafətlərdə dava salıb, yeri gələndə Vasili Stalinlə birgə
(Staxanovla Stalinin oğlunun dostluq münasibətləri olub) sərxoş vəziyyətdə istədikləri
adamları əzişdiriblər. Sözsüz ki, bu cür davranış və əməllər Stalinin vəfatından
sonra ona onun karyerasına son qoyub.
SSRİ-nin
"baş fəhləsi”nin şəxsi həyatı isə heç də xoş notlarla müşayiət olunmayıb.
Staxanov birinci həyat yoldaşından ayrıldıqdan sonra ikinci dəfə 14 yaşlı məktəbli
ilə ailə həyatı qurub. O, öz gələcək həyat yoldaşı ilə Xarkovda, şaxtaçıar üçün
təşkil olunmuş konsertdə tanış olub. Konsertdə məktəbli Qalina İvanovnanın
ifası Staxanovun xoşuna gəlib. Tədbirdən sonra onlar tanış olublar. Bir il keçməmiş
isə ailə həyatı qurublar. Qalina İvanovnanın yaşı nikaha düşmədiyindən onun şəxsiyyətini
təsdiq edən sənəddə doğum ili dəyişdirilib. Aralarındakı yaş fərqinə baxmayaraq
Qalina evlilik təklifinə razılıq verib, yoxsul bir ailədə böyüyən qız Staxanova
ərə getməklə ailəsinə kömək edə biləcəyi haqda da düşünüb.
Qısa
müddətdə Qalina İvanovnanın həyatı tamamilə dəyişib. Moskvanın mərkəzində dövlət
məmurları üçün inşa edilmiş məşhur "sahildəki bina”da yaşayan Staxanovlar ailəsinə
iki xidməti avtomobil ayırıblar. Qalina bütün rəsmi tədbirlərdə həyat yoldaşını
müşayiət edib, ziyafətlərdə onun yanında əyləşib və "böyük”lərin yığışdığı bu məclislərdə
o, rəqsi, ifası ilə çoxlarının ürəyinə xal salıb. Sözsüz ki, onsuz da çılğın
olan Staxanov həyat yoldaşının bu performanslarından qıcıqlanıb, onu qısqanıb.
Bu qısqanclıq ailədə mütəmadi olaraq söz-söhbətlərə səbəb olub. Ancaq Qalina
İvanovna söz-söhbətlərə, həyat yoldaşının qoyduğu qadağalara baxmayaraq öz dəbdəbəli
həyatından əl çəkməyib. Sonluq isə xoşagəlməz hadisə ilə yekunlaşıb. Əsas səbəbkar
isə Lavrenti Beriya olub.
Lavrenti
Beriyanın qadınlara olan sonsuz "marağı” hələ vəzifədə işlədiyi illərdən hamıya
məlum olub. Çoxları onu da yaxşı bilib ki, Beriya Moskva küçələrində avtomillə
hərəkət edərkən küçədə gördüyü və xoşuna gəldiyi xanımları nəyin bahasına
olursa-olsun özünə ram edib. Bəli, kimliyindən asılı olmayaraq "hər şeyə qadir
narkom” istədiyinə nail olub. Qadınların oğurlanmasını və ya xoş dillə onun
iqamətgahına gətirilməsini, yaxud da məcburi tabe edilməsi məsələlərini Beriya
milliyətcə erməni olan köməkçisi Sarkisova həvalə edib. Sarkisov da öz növbəsində
hiyləgərliyi sayəsində "ara düzəldən” funksiyasını yüksək səviyyədə icra edib.
Onun növbəti
qadın hədəfi isə Qalina İvanovna olub. Beriyanın tapşırığı ilə Sarkisov "əməliyyat”a
başlayıb. Qalina İvanovna mərkəzi univermaqdan alış-veriş etdikdən sonra xidməti
avtomobilə minmək istəyəndə, kimsə sakitcə onun ağzına dəsmal tutaraq digər
avtomobilə əyləşdirib. Staxanovlar ailəsinin sürücüsü Sarkisovu tanıyıb və dərhal
hadisə haqqında Staxanova məlumat verib.
"Mən o
yaramazı məhv edəcəyəm” deyən Staxanov özü də yaxşı anlayıb ki, Beriyanı məhv
etmək onun gücü daxilində olan məsələ deyil. Staxanov fərqli çıxış yolu seçib.
O, təcili olaraq himayədarı Stalinlə əlaqə yarada bilib, hadisəni ona danışıb.
Stalin isə ona sakitləşməyi tövsiyə edib.
Qalina
İvanovnanı aparan maşın isə artıq mənzil başına, Beriyanın iqamətgahına çatıb. O,
içəri girən kimi özünü Beriyaya təqdim edib:
- Məni
buraxın, mən Staxanovun həyat yoldaşıyam.
Mahir ovçu Beriya isə ona gülümsəyərək
cavab verib:
- Siz elə hamınız Staxanovun həyat
yoldaşısınız. Bəs yerdə
qalanlar kişi deyil?
Bu məqamda
Beriyanın köməkşisi ona bildirib ki, təcili Stalinə zəng vurmalıdır, Kremldən
belə tapşırıq gəlib.
Qonşu otağa keçən
Beriya Stalinə zəng vurub. Telefon danışığı Stalinin sərt səslə ifadə etdiyi
bir cümlə ilə yekunlaşıb:
- Lavrenti,
Staxanovun arvadını burax!!!
Axşam saatlarında evə dönən Qalina İvanovna əsəbi həyat
yoldaşını sakitləşdirmək üçün eyni cümləni bir neçə dəfə təkrar etmək məcburiyyətində
qalıb: "O alçaqla
mənim aramda heç nə olmayıb...”
Staxanovla
Qalina İvanovnanın münasibətləri uzun sürməyib. Xruşov hakimiyyətə gəldikdən
sonra Staxanov mifinə son qoyub, ölkənin "baş fəhləsi” Donetskə göndərilib.
Bundan istifadə edən Qalina İvanovna əyalətə getməkdən imtina edərək Moskvada
qalıb.
İçki
düşkünü olan Staxanov hər dəfə sərxoş olduqdan sonra həmin hadisəni yada
salaraq Beriyanı öldürəcəyini söyləyib. Elə ömrünün son günlərini psixatriya xəstəxanasında
keçirəndə də, son dəqiqələrini yaşayanda da yumruqlarını divara çırparaq
Beriyanı hədələyib. Hansı ki, həmin vaxtlar Beriya artıq həyatdan çoxdan köçmüş
olub.
Qeyd edək
ki, Aleksey Staxanov 1977-ci ildə, 71 yaşında psixatriya xəstəxanasında vəfat
edib.
Sfera.az