Azərbaycanda əhalinin ərzaq xərcləri artıb – Nəyə nə qədər pul xərcləyirik?
12:14 / 19.01.2021
2187
2020-ci ildə əhalinin pərakəndə xərclərində ərzaq məhsullarına çəkilən xərcin xüsusi çəkisi son 8 ilin ən yüksək səviyyəsinə yüksəlib. Rəsmi statistikaya əsasən, ərzaq xərcləri 21 milyard 685 milyon manata çatıb ki, bu da cəmi pərakəndə xərclərinin 54 faizinə bərabərdir. Əhalinin xərclərinin 46 faizi isə qeyri-ərzaq xərclərinə yönəldilib.
Sfera.az xatırladır ki, 2019-cu ildə əhali ərzaq məhsullarının alınmasına 19,971 milyard manat xərcləmişdi. Ötən il ərzaq xərcləri 1,714 milyard manat, yəni 8,58 faiz artıb.
Ərzaq xərcləri artdığı halda qeyri-ərzaq xərcləri azalıb. 2019-cu ildə qeyri-ərzaq mallarının alınmasına 19,42 milyard manat xərcləndiyi halda 2020-ci ildə çəkilən xərc 18,481 milyard manata enib. Müqayisə göstərir ki, ötən il ərzində qeyri-ərzaq xərcləri 940 milyon manat və ya 4,83 faiz azalıb.
2020-ci ildə ərzaq mallarına çəkilən xərcin xüsusi çəkisinin 54 faizə yüksəlməsi sonuncu dəfə 2013-cü ildə qeydə alınıb. Həmin ildə xərclərin 53,7 faizi ərzağa xərclənmişdi. Sonrakı illərdə ərzaq xərclərinin payı azalaraq 2016-cı ildə 49,9 faizə düşdü. 2007-2019-cu ildə ərzaq xərclərinin payı 50,7 faizə yüksəlsə də fərq böyük deyildi. Ancaq 2020-ci ildə vəziyyət kəskin dəyişdi və ərzaq xərclərinin xüsusi çəkisi 54 faizə çatdı.
Ərzaq xərclərinin həcminin və xüsusi çəkisinin artması əhalinin gəlirlərinin azalması ilə paralel baş verib. Ötən il əhalinin adambaşına düşən nominal gəlirləri 2,5 faiz azalıb. Adətən əhalinin gəliri azalanda onun xərcləri də azalmalıdır.
Bəs, belə bir vəziyyətdə ərzaq xərclərinin artması nə ilə bağlı ola bilər?
2020-ci ildə ərzaq xərclərinin artmasının 2 əsas səbəbi var. Birinci səbəb ərzaq mallarının daha böyük sürətlə bahalaşmasıdır. Ötən il ərzaq qiymətləri orta hesabla 5 faiz artıb. Qeyri-ərzaq mallarının qiymətləri isə 1,3 faiz yüksəlib.
Ərzaq mallarının 5 faiz bahalaşması onunla nəticələnir ki, eyni miqdarda olan mala 5 faiz çox vəsait xərclənməlidir.
Ərzaq xərclərinə çəkilən xərcin artmasına təsir göstərən ikinci amil karantin səbəbindən əhalinin ehtiyat toplamasıdır. 2020-ci ildə bir neçə dəfə xüsusi karantin rejiminin tətbiqi əhalidə ərzaq ehtiyatı yaratmağa vadar etdi. Bununla əlaqədar olaraq gündəlik tələbdən çox ərzaq məhsullarının alışı həyata keçirildi.
Vasif
Sfera.az
