“Azərbaycan istədiyi zaman havada, quruda və dənizdə...” – Türkiyəli general Yücel Karauzla MÜSAHİBƏ
16:04 / 14.09.2021
2226
Türkiyənin
ölkəmizdəki keçmiş hərbi attaşesi, briqada generalı Yücel Karauzun Sfera.az-a
müsahibəsi.
-
Sentyabrın 12-sindən Bakıda Azərbaycan, Türkiyə və Pakistanın xüsusi təyinatlı
qüvvələrinin iştirakı ilə "Üç qardaş - 2021” beynəlxalq təlimi keçirilir. Bu təlimləri
necə qiymətləndirirsiniz?
- Əlbəttə,
keçirilən bütün hərbi təlimlərin siyasi, sosial və digər nəticələri olmalıdır.
Qeyd edim ki, sözügedən təlim 3 ölkə arasında bu formatda keçirilən ilk hərbi təlimdir.
Digər tərəfdən, "Üç qardaş - 2021” beynəlxalq təlimi Azərbaycanın qələbəsi ilə
nəticələnən 44 günlük müharibənin ildönümü ərəfəsində keçirilir. Bu mənada "Üç
qardaş - 2021” beynəlxalq təliminin keçirilməsi həm də Azərbaycanın düşmənlərinə
verilən ciddi bir siyasi mesajdır.
İstər
Türkiyə, istər Pakistan, istərsə də Azərbaycan inkişaf etməkdə olan və gün-gündən
güclənən regional güclərdir. Pakistan dünyanın 9 nüvə silahına sahib tək müsəlman
ölkəsidir. Bu 3 ölkənin birlikdə hərbi təlim keçməsi bu mənada olduqca
vacibdir.
Bildiyiniz
kimi, 44 günlük müharibə sonrası 10 noyabr bəyanatı imzalanıb. Bəyanatı
imzalayan tərəflər arasında Ermənistan da var. Rəsmi İrəvan bu mənada 10 noyabr
bəyanatının tələblərini qeyd-şərtsiz yerinə yetirməlidir. Digər tərəfdən, Ermənistan
Azərbaycana qarşı ərazi iddialarından birmənalı şəkildə imtina edib terrorçu əməllərinə
son verməlidir.
- Sizcə,
gələcəkdə hər 3 ölkədə ortaq qarşılıqlı hərbi bazalar və ya ortaq bir ordu
yaradıla bilərmi?
- Bu barədə
danışmaq hələ çox tezdir. Hazırda dünyada müharibə konsepsiyası əsaslı surətdə
dəyişir. Təbii olaraq, ortaq ordu, ortaq hərbi baza kimi məfhumlar da tədricən
öz mahiyyətini itirir. Daha dəqiq desək, bu kimi təşəbbüslər artıq köhnəlib.
Baxın, İkinci Qarabağ müharibəsində Türkiyə və Pakistan Azərbaycana həm mənəvi,
həm siyasi, həm də hərbi logistik dəstək verdi. Yəni, bu gün bizim danışmalı
olduğumuz əsas məsələ 3 ölkə arasında inkişaf edən müdafiə sənayesi hərbi əməkdaşlıq
və qarşılıqlı təcrübə mübadiləsidir.
Nəzərə
almaq lazımdır ki, bu gün həm Türkiyənin, həm Pakistanın, həm də Azərbaycanın
maraqları üst-üstə düşüb. Bu, əvvəl də belə idi, bu gün də belədir, sabah da
belə olacaq.
- Yücel
bəy, yeri gəlmişkən Azərbaycan və Türkiyənin region ölkələri tərəfindən ciddi
izlənilən hərbi təlimlərindən biri də Xəzər dənizində oldu. Həmin təlimdən bəzi
ölkələr narahatlıq ifadə etdi. Xüsusilə İran XİN-in sözçüsü Səid Xətibzadə
Türkiyənin Xəzərdə hərbi mövcudluğunu dənizin statusuna görə qanunsuz
adlandırıb...
- İranın
Türkiyənin Xəzər dənizində Azərbaycanla ortaq hərbi təlimlər keçirməsini bahanə
edərək məsələni fərqli məcralara çəkməsinin heç bir mənası yoxdur. Əvvəla, ona
görə ki, Türkiyənin Xəzər dənizində hər hansı bir hərbi bazası və ya dəniz gücü
yoxdur. Rəsmi Tehran hansı əsasla Xəzərin statusuna dair razılaşmanın
pozulduğunu iddia edir?
Hər bir
ölkə müstəqildir və öz ərazi bütövlüyü çərçivəsində müstəqil qərarlar vermək səlahiyyətlərinə
malikdir. Azərbaycan istədiyi zaman havada, quruda, dənizdə istədiyi ölkə və ya
ölkələr ilə hərbi təlim keçirə bilər. Buna heç bir ölkənin müdaxilə etmək səlahiyyəti
yoxdur.
Xatırlayırsınızsa
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Zəfər paradında oxuduğu "Ay Laçın”
şeiri də İranda təhdid kimi qarşılanmışdı. İran indi də birgə təlimləri
qanunsuz adlandırır.
İran
beynəlxalq hüquqdan danışırsa, əvvəla Suriyada və İraqda beynəlxaq hüquqa zidd
yerləşdirdiyi əsgərləri barədə danışmalıdır. Digər tərəfdən, rəsmi Tehran həm
1-ci Qarabağ müharibəsi, həm 44 günlük müharibə zamanı, həm də 28 illik işğal
müddətində öz torpaqlarından həm Ermənistanın, həm də Qarabağdakı
separatçıların istifadə etməsinə icazə verib. Bu da beynəlxalq hüquqa ziddir.
Bu mənada İranın beynəlxalq hüquqa istinad etməsi ciddi qarşılana bilməz.
Söhbətləşdi:
Turan Rzayev
